طبقهبندى اوزان
- نونهالان :
اين مسابقات فقط در سطح کشور اجراء مىشود و در گروه سنى (۱۴-۱۳) ساله انجام مىشود و داراى ده وزن بدين قرار است:
[ ۸۵ ,۷۳ , ۶۶ , ۵۹ , ۵۳ , ۴۷ , ۴۲ , ۳۸ , ۳۵ , ( ۳۲ - ۲۹ ) ]
- نوجوانان :
اين مسابقات در گروه سنى (۱۶-۱۵) ساله، به شکل بينالمللي، قهرمانى قارهاي، و جشنوارهٔ جهانى انجام مىشود و داراى ده وزن بدين ترتيب است:
[۹۵ , ۸۳ , ۷۶ , ۶۹ , ۶۳ , ۵۷ , ۵۲ , ۴۸ , ۴۵ , (۴۲ - ۳۹)]
- جوانان :
اين مسابقات در گروه سنى (۲۰-۱۷) ساله، به شکل بينالمللي، قهرمانى قارهاى و جشنوارهٔ جهانى انجام مىشود، که قبلاً، گروه سنى جوانان در دو گروه (۱۸-۱۷) و اميدها (۲۰-۱۹) ساله بهطور مجزا انجام مىشد، ولى اکنون فقط در يک گروه سنى (۲۰-۱۷) ساله صورت مىگيرد و داراى ده وزن بدين قرار است:
(۱۱۵ , ۹۰ , ۸۳ , ۷۶ , ۷۰ , ۶۵ , ۶۰ , ۵۶ , ۵۲ , ۴۸)
- بزرگسالان :
اين مسابقات از سنين ۱۹ سال به بالا انجام مىشود که کشتىگيران ۱۷ سالهٔ جوان نيز مىتوانند در اين مسابقات شرکت کنند، و داراى هشت وزن بدين قرار است:
(۱۳۰ , ۹۷ , ۸۵ , ۷۶ , ۶۹ , ۶۳ , ۵۸ , ۵۴)
تغييرات ردهبندى فدراسيون بينالمللى کشتى
از سوى فدراسيون بينالمللى کشتى تغييراتى در ردهبندى سني، وزنى و زمان مسابقات در گروههاى سنى مختلف انجام شده که از تاريخ ۱۱/۱۰/۷۷ (اول سال ۱۹۹۹ ميلادي) در مسابقات بينالمللى اجراء مىشود.
ردهبندى گروههاى سنى :
- نونهالان شامل: ۱۴ و ۱۵ سال.
- نوجوانان شامل: ۱۶ و ۱۷ سال.
- جوانان شامل: ۱۸، ۱۹ و ۲۰ سال.
- بزرگسالان شامل: از ۲۰ سال به بالا.
که در ضمن کشتىگيران ۱۷ سال به بالاى جوان نيز مىتوانند در مسابقات بزرگسالان شرکت کنند.
ردهبندى گروههاى وزنى برحسب کيلوگرم :
- نونهالان در ده وزن شامل:
(۸۵ , ۷۳، ۶۶، ۵۹، ۵۳، ۴۷، ۴۲، ۳۸، ۳۵، ۳۲-۲۹)
- نوجوانان در ده وزن شامل:
(۱۰۰ , ۸۵، ۷۶، ۶۹، ۶۳، ۵۸، ۵۴، ۵۰، ۴۶، ۴۲-۳۹)
- جوانان در نُه وزن شامل:
(۱۳۰ , ۹۷، ۸۵، ۷۶، ۶۹، ۶۳، ۵۸، ۵۴، ۵۰)
- بزرگسالان در هشت وزن شامل:
(۱۳۰ , ۹۷، ۸۵، ۷۶، ۶۹، ۶۳، ۵۸، ۵۴)
زمان مسابقات در گروههاى سنى مختلف :
- نونهالان و نوجوانان شامل دو زمان دو دقيقهاى با سى ثانيه استراحت در بين آن و در صورت تساوى و يا کمتر از سه امتياز، با سه دقيقه وقت اضافى خواهد بود.
- جوانان و بزرگسالان شامل دو زمان سه دقيقهاى با سى ثانيه استراحت در بين آن و در صورت تساوى و يا کمتر از سه امتياز، با سه دقيقه وقت اضافى خواهد بود.
مدت مبارزات (زورآزمائى)
- مدت يک زورآزمائى به ترتيب زير معين مىگردد:
- نونهالان (۱۴-۱۳ ساله) و نوجوانان (۱۶-۱۵ ساله): براى هر دو گروه، ۴ دقيقه وقت قانونى لحاظ مىشود. در صورت تساوى براى آنها ۳ دقيقه وقت اضافى نيز در نظر مىگيرند، که جمعاً ۷ دقيقه مىباشد.
- جوانان (۲۰-۱۷ ساله) و بزرگسالان: براى هر دو گروه، ۵ دقيقه وقت قانونى وجود دارد که در صورت تساوى براى آنها ۳ دقيقه وقت اضافى لحاظ مىکنند که جمعاً ۸ دقيقه مىباشد.
پروانهٔ شرکت در مسابقات (جواز ورزشکار)
طبق مقررات، کليهٔ کشتىگيرانى که در بازىهاى المپيک، مسابقههاى قهرمانى جهان، قهرمانى قارهاي، جشنوارهٔ جهانى يا مسابقههاى منطقهاى و بازىها شرکت مىنمايند، بايد داراى پروانهٔ بينالمللى شرکت در مسابقات باشند. شرکتکنندگان بايد هنگام وزنکشى پروانهٔ خود را به نمايندۀ رسمى وزنکشى تسليم نمايند تا براى تأييد در اختيار نمايندهٔ فدراسيون بينالمللى گذارده شود. پروانهٔ مزبور در همان روز به سرپرست تيم، مسترد خواهد شد.
پروانهٔ کشتىگير زمانى معتبر است که تمبر (فيلا) براى آن سال در آن الصاق شده باشد.
وزنکشى
قبل از وزنکشي، صورت نهائى کشتىگيران بايد تعيين شده باشد. کشتىگيران بايد برهنه وزن نمايند و پزشکان متخصص از آنها معاينه بهعمل آورند. در صورت داشتن هر نوع مرض مسري، از شرکت آنها در مسابقات جلوگيرى خواهد شد. شرکتکنندگان، بايد از سلامت کامل برخوردار بوده، ناخن آنها خيلى کوتاه گرفته شده باشد. ناخنها بايد هنگام وزنکشى کنترل شود. در طول وزنکشي، کشتىگيران حق دارند با رعايت نوبت، هر چندبار که مايل باشند وزن خود را کنترل نمايند. در مسابقاتى که کشتىها چند روز طول خواهد کشيد فقط يک نوبت، عصر روز قبل از مسابقات، وزنکشى به مدت نيم ساعت انجام خواهد شد.
لباس
کشتىگيران موظف هستند با يک مايو يک تکه رکابدار (مايو مخصوص کشتي) به رنگ قرمز يا آبى که براى هر يک در نظر گرفته مىشود، در گوشهٔ تشک حضور يابند. در زير مايو کشتى بايد بيضهبند پوشيد و مايو کشتى بايد چسبان باشد و بدن کشتىگير را از ميان رانها تا دو وجب مانده به گردن بپوشاند. کشتىگير بايد از کفشهاى ورزشى مخصوص و بىخطر، بدون نعل يا ميخ و بدون پاشنه و سگک استفاده نمايد. سربندهاى کفش، نبايد فلز داشته باشد. کفش کُشتى بايد ساقبلند و بسيار سبک و راحت باشد و جوراب کشتىگيران بايد کوتاه باشد. باند پيچ کردن مچ، دست، پا، و بازوها، بهجز هنگام زخمى شدن يا به تجويز پزشک ممنوع است. حضور بر روى تشک با بدن عرقدار يا چرب کردن بدن با مواد لغزنده ممنوع است. استعمال اشيائى که موجب زخمى شدن حريف گردد، از قبيل انگشتر يا دستبند و غيره ممنوع است. هنگام وزنکشي، ريش کشتىگيران بايد کاملاً تراشيده باشد و يا داراى ريشى باشند که چند ماه از رشد آن گذشته باشد. هر کشتىگير بايد هنگام حضور بر روى تشک هميشه دستمالى تميز همراه خود داشته باشد.
تشک
در مسابقات بينالمللى کشتى الزاماً قطر تشک بايد ۹ متر باشد. در مسابقههاى دورهاى استفاده از تشکهاى به قطر ۸ متر مجاز مىباشد. براى جلوگيرى از هر نوع حوادث احتمالي، بايد اطراف تشک با يک حاشيهٔ حفاظتى که ضخامت آن مانند خود تشک مىباشد محصور گردد. عرض اين حاشيهٔ ايمنى ۲۰/۱ متر يا ۵۰/۱ متر خواهد بود.
در داخل دايرهٔ تشک که از يک قطر ۹ مترى تشکيل گرديده، دايرهاى به عرض يک متر به رنگ قرمز کشيده مىشود. اين قسمت که ”منطقهٔ کمکارى (زون - Zon)“ ناميده مىشود، تکميل سطح تشک مىباشد.
- سطح مرکزى :
قسمت اصلى تشک که داخل دايرهٔ قرمزرنگ (منطقهٔ کمکاري) قرار گرفته است و قطر آن ۷ متر مىباشد، بهنام سطح مرکزى تشک کشتى خوانده مىشود.
- منطقهٔ زون :
منطقهٔ کمکارى (زون) که به رنگ قرمز با عرض ۱ متر است، دورتادور سطح مرکزى تشک قرار دارد.
- حاشيهٔ ايمنى :
حاشيهٔ حفاظتى که عرض آن ۲۰/۱ يا ۵۰/۱ متر مىباشد، دورتادور منطقهٔ زون يا کمکارى قرار دارد.
در تشکهاى ۱۱×۱۱، سطح مرکزى ۷ متر، منطقهٔ زون در دو طرف ۲ متر، و ۲ متر باقيمانده مربوط به حاشيهٔ ايمنى است. و در تشکهاى ۱۰×۱۰، سطح مرکزى تشک ۶ متر، منطقهٔ کمکارى در دو طرف ۲ متر، و ۲ متر باقىمانده مربوط به حاشيهٔ ايمنى است.
در صورت نبودن ديد کافي، مىتوان تشک را بر روى سکوهاى مخصوص قرار داد، ارتفاع سکو نبايد از ۲۰/۱ متر بيشتر شود. استفاده از طناب و دستکهائى که در رينگ بوکس بهکار برده مىشود ممنوع است. اگر تشک بر روى رينگ يا سکوئى قرار گيرد که فضاى آزاد آن به ۲ متر نرسد، بايد اطراف سکو، تختهکوبى با شيب ۴ درجه وجود داشته باشد. رنگ حاشيهٔ حفاظتى بايد با رنگ تشک متفاوت باشد. فضاى آزاد و حفاظتى کنار تشک بايد از جنس نرمى که به سکو چسبيده باشد پوشانيده شود. تشکهاى کشتي، بهجز تشکهاى مخصوص بدون رويه، بايد داراى کتانى و يا نايلونى باشد که پيوسته به خاطر جلوگيرى از سرايت امراض شستشو و ضدعفونى گردد. بندهاى تشک کاملاً بايد از زير مهار گردد. تشک بايد طورى گسترده شود که کشتىگيران بتوانند بهراحتى با پا بروند، ولو اينکه پاها خارج از تشک قرار گيرد. در وسط تشک دايرهاى به قطر ۱ متر و به عرض ۱۰ سانتىمتر کشيده مىشود. رنگ اين خطوط و رنگ خطى که در اطراف محدودهٔ تشک کشيده مىشود بايد با رنگ تشک متفاوت باشد. علاوه بر آن دو گوشهٔ تشک مقابل هم بايد به رنگهاى قرمز و آبى مشخص گردد. تشک کشتى بايد طورى گسترده شود که فضاى اطراف آن کاملاً آزاد باشد تا مسابقات بهطور مطلوب انجام پذيرد. ضخامت تشک ۶ تا ۱۰ سانتىمتر است. اين ضخامت به تراکم و خاصيت ارتجاعى مواد بهکار گرفته شدهٔ تشک مربوط است (شکل ذيل) و (عکسها).
مربى
مربى در طول زورآزمائى مىتواند در پاى سکوى تشک و يا نشسته در کنار تشک و يا حداقل در ۴ مترى کنار آن قرار گيرد. بهجز کارهاى مجاز در هنگام مداواى کشتىگير که مربى هم مىتواند حضور داشته باشد، در مواقع ديگر و در جريان زورآزمائى مربى حق ندارد عملى که منجر به اختلال در ادارهٔ مسابقه شود انجام دهد. در صورتىکه مربى توجه ننمايد، داور وسط به او تذکر خواهد داد تا اگر باز توجهى به تذکر داور ننمود، رئيس تشک، او را از کنار تشک دور خواهد کرد، در صورتىکه باز هم مربى به تخلفات خود ادامه داد، آن مربى از حضور در بقيهٔ مسابقات محروم خواهد شد و کشتىگير مىتواند مربى ديگرى براى خود انتخاب نمايد.
ممنوعيّتهاى عمده
کشيدن مو و گوش، گرفتن پوست بدن و آلت تناسلي، نيشگان گرفتن، گاز گرفتن، پيچاندن انگشتان و دستپنجهها ... ممنوع است. بهطور کلى صحبت کردن و انجام هر عملى که موجب ناراحتى غيرمعمولى حريف شود و يا عمداً حريف را زجر و آزار دهد تا مجبور به تسليم گردد ممنوع است.
کله زدن، لگد زدن، نزاع، فشار به گلو، هُل دادن، ضربه زدن و اجراء فنونى که موجب دررفتگى و شکستگى اعضاء بدن شود و يا زندگى حريف را به خطر اندازد ممنوع مىباشد. گذاشتن پا روى پاى حريف و تماس با صورت او بين ابرو و خط دهان ممنوع است.
پيچاندن مفاصل حريف به قصد شکنجه و آزار، گرفتن لباس کشتى حريف، گرفتن و يا چسبيدن به تشک، صحبت کردن کشتىگيران باهم هنگام زورآزمائي، و گرفتن پنجههاى حريف اکيداً ممنوع است.
فنون غيرمجاز
فنون غيرمجاز، اعمالى هستند که انجام آن اکيداً ممنوع است. اين فنون عبارتند از:
گرفتن گلو، پيچاندن بازوان بيش از ۹۰ درجه، فشار مخالف مفصل به ساعدها، فشردن گلو و گردن با دو دست از پهلو (گاز خفهکن)، اجراء فن دوبل نلسون در صورتىکه فشار سر بهطور مستقيم بهطرف پائين باشد و استفاده از پاها در حالت سگک، آوردن بازوى حريف به پشت او و همزمان اعمال فشار به آن بيشتر از حرکت طبيعى مفصل، اجراء فنى که منجر به تحت فشار قرار دادن ستون فقرات حريف شود، اجراء هرگونه فن غيرمترقبه و اتفاقى که در آن حالت خطر احساس شود، فرود آوردن حريف بهطور مستقيم و کوبيدن او با سر به روى تشک مطلقاً ممنوع است، بلند کردن حريف از روى پل و با ضرب او را به روى تشک فرود آوردن ممنوع است، براى شکستن پل نبايد حريف را بهطور مستقيم بهطرف سرش فشار داد، در کشتى فرنگى گرفتنِ از کمر به پائين حريف و يا استفاده از پاها ممنوع است، قيچى کردن سر و گردن و بدن حريف با پاها بهطور متقاطع ممنوع است، ضربه زدن به هر قسمت از بدن حريف ممنوع است، اِعمال خشونت و وحشيگرى ممنوع است، پا روى پا گذاشتن خصوصاً در کشتى فرنگى ممنوع است، گرفتن موى سر ممنوع است، ضربه زدن در فَت پا، ضربه زدن از پهلو يا از بالا به سر حريف بهشدت و مکرر (بام)، گرفتن انگشت به هر شکل، دست يا انگشت را به چشم حريف زدن، گرفتن چانهٔ حريف بهطورىکه کف دست روى دهان را بپوشاند، در اجراء فن سگک، سر را دو دستى به يک طرف فشار دادن، هنگام اجراء فنون در خاک، سر حريف را به پهلو فشار دادن، گرفتن دو مچ حريف با هر دو دست بهمنظور دفاع، گرفتن لباس (دوبند کشتي)، گاز گرفتن، گرفتن گوشت بدن (نيشگان)، قفل کردن پاها در حالت کلاته، فشار عمودى بر روى کمر حريف هنگام اجراء فنون کنده در خاک.
فنون رولينگ
فنون رولينگ، فنونى هستند که حريف هنگام اجراء فن از پهلو مىغلتد، مانند: فن بارانداز و فتيلهپيچ، که اجراء اول اين فنون داراى امتياز فنى است، ولى با اجراء مکرر آنها هيچگونه امتياز فنى به کشتىگير مجرى تعلق نمىگيرد، مگر اينکه:
- کشتىگير مجري، بعد از اجراء اول، فنى ديگر اجراء کند که منجر به کسب امتياز فنى شود.
- و يا اينکه حريف را بر روى پل مکثدار (۵ ثانيه) نگه مىدارد و يک امتياز فنى بهدست آورد.
- و يا اينکه، کشتى با سوت داور قطع شده و کشتى سرپا (ايستاده) شروع و مجدداً حريف بهعلت اخطار يا پاسيو (کمکاري) در خاک قرار گيرد، که در اين سه حالت کشتىگير مجرى مىتواند دوباره همان فن رولينگ (بارانداز و فتيلهپيچ) را اجراء کند و امتياز کسب نمايد.
يادآوري: تفاوت فنون رولينگ در اجراء فن بارانداز و فن فتيلهپيچ در اين است که، فن بارانداز را مىتوان براى بار دوم پشت سر هم اجراء کرد ولى امتياز ندارد، اما فن فتيلهپيچ را نمىتوان براى بار دوم پشت سر هم اجراء کرد، زيرا ممکن است بهعلت فشار استخوان پاها به حالت ضربدري، باعث ناراحتى کشتىگير مدافع شود.
مدرس انستیتو بین المللی فدراسیون کشتی جمهوری اسلامی ایران - رضا سیف الهی